Patiënten aan het werk buiten Van Mesdag

Patiënten die al ver gevorderd zijn in hun tbs-behandeling
en onbegeleid op verlof gaan, hebben de mogelijkheid om buiten de muren van FPC
Dr. S. van Mesdag te werken. Intern-trajectbegeleiders (ITB) Miranda, Jasper en
Sandra vertellen hoe zij zorgen dat patiënten ‘buiten’ aan werk komen.

Wat doen intern-trajectbegeleiders?
Hun doelgroep vormen patiënten in de uitstroom met een
onbegeleid-verlofstatus. ITB zoekt samen met deze patiënten een passende werkplek
buiten de kliniek en begeleidt patiënten rondom hun werk. Dat kan betaald werk
zijn, maar vaker is het gesubsidieerd werk of vrijwilligerswerk. Daarnaast
heeft Van Mesdag een beperkt budget om werkplekken in te kopen; vaak gebruikt
ITB dit voor moeilijk plaatsbare patiënten die extra begeleiding nodig hebben,
omdat ze niet beschikken over voldoende arbeidsvaardigheden, een LVB hebben,
etc. Op zo’n werkplek toetst ITB hun arbeidsvaardigheden (komen ze op tijd,
houden ze zich aan afspraken, etc.) om te kijken of ze verder door kunnen
stromen. De groep met beperkte arbeidsvaardigheden is momenteel heel groot en
groeit ook nog.
Patiënten worden bij ITB aangemeld als ze aan het eind zijn van
hun behandeling. Miranda: “We houden dan eerst een gesprek met de behandelcoördinator,
de mentor en de patiënt om te kijken wat voor soort werk de patiënt zou willen,
wat hij aankan, etc. Ook kijken we naar de stip op de horizon: wat is het toekomstperspectief
van deze patiënt? Die zaken moeten wel op elkaar aansluiten.” Jasper:
“Risicomanagement is hierin heel belangrijk. We moeten goed weten hoe de
begeleiding tijdens het werk eruit moet zien, wat voor soort werk wel kan en
wat niet.” Sandra: “De werkgever moet van ons handvatten krijgen hoe ze met de
patiënt om moeten gaan. Want onze patiënten moeten daar wel goed begeleid
worden.”

Hoe vinden jullie passend werk voor patiënten?
Na de aanmelding van een patiënt gaat ITB op zoek naar een
werkplek. Ze houden vacatures in de gaten en gaan zelf achter werkplekken aan.
Soms heeft een patiënt zelf een vacature gezien bij een uitzendbureau. ITB gaat
met een potentiële werkgever in gesprek en als die akkoord gaat, moet de behandelcoördinator
nog instemmen met deze werkplek. Jasper: “We moeten bij een werkgever veel
uitleggen over tbs en over wat de patiënt nodig heeft. Het is belangrijk dat de
werkgever dat goed begrijpt. Goede afspraken vormen het fundament van de
samenwerking.”

Om wat voor werk gaat het?
Het is erg druk bij ITB: ze hebben momenteel de helft van
hun caseload buiten de kliniek aan het werk. De andere helft is aangemeld bij
ITB, daar zijn ze mee in gesprek of die staan op een wachtlijst. Het werk
varieert van vrijwilligerswerk, betaald werk bij de Herepoort (op de bouwplaats
bij de aanpak van de ringweg) tot gesubsidieerd werk bij Iederz. Sandra: “We
hadden een patiënt die bij een houtbewerkingsbedrijf werkte. Hij heeft inmiddels
een VO (voorwaardelijk ontslag van de tbs) gekregen en heeft nu een betaalde
baan.” Jasper: “En een patiënt die bij de Stichting Leerbouwen een opleiding
tot stucadoor volgde, die heeft nu ook een VO en een betaalde baan. Dit zijn
wel de uitzonderingen, 95 % van de patiënten is hier niet toe in staat.”

Wat vinden patiënten ervan om aan het werk te kunnen?
Sandra: “Werk buiten de deur geeft patiënten veel voldoening
en plezier. Ze voelen dat ze er echt toe doen, dat ze ergens bij horen en dat
ze zinvol bezig zijn. Sommigen hadden nog nooit gewerkt en hadden niks waarvoor
ze hun bed uit moesten komen.”

Hoe onderhoud je contacten met werkgevers?
Jasper: “We zouden het prettig vinden als we meer tijd
hadden om te netwerken bij bedrijven, contacten te leggen en te pionieren.” Miranda:
“We evalueren regelmatig met de werkgevers en onderhouden het contact om de
relaties goed te houden. We zijn zuinig op de werkgevers.” Sandra: “Voor de
werkgevers zijn wij het gezicht van Van Mesdag. We zijn voor hen het
aanspreekpunt. Wij willen het van hen ook weten, als een patiënt niet op komt
dagen of zegt dat hij een tandartsafspraak heeft. Wij moeten het
verantwoorden.” Miranda: “We nodigen veel mensen van bedrijven en organisaties
uit voor een rondleiding door de kliniek, zodat ze een beter beeld krijgen van
wat tbs eigenlijk is. Werkt een patiënt al bij hen, dan doen we de rondleiding
samen met hem. Je moet tijd investeren om een relatie op te bouwen met een
(potentiële) werkgever. Het is niet gemakkelijk om de patiënten buiten aan het
werk te krijgen, ook omdat de doelgroep kwetsbaarder wordt en een lager niveau
heeft.”