Meest gestelde vragen

Eerst gevangenisstraf, dan pas behandeling?

Wanneer iemand gedeeltelijk ontoerekeningsvatbaar wordt verklaard, kan de rechter de verdachte een gevangenisstraf én tbs met dwangverpleging opleggen. Het doel van een gevangenisstraf is iemand uitsluiten van de samenleving. Een tbs-behandeling is gericht op resocialisatie, op terugkeer naar de maatschappij. Daarom volgt de behandeling op de gevangenisstraf.

naar overzicht

Vinden er veel incidenten plaats in FPC Dr. S. van Mesdag?

In 2019 zijn er in de Mesdag 16 aangiftes gedaan tegen patiënten die op het moment van het incident onder onze verantwoordelijkheid vielen, waarvan het in 8 gevallen een geweldincident betrof. De Mesdag is één van de drie fpc's in Nederland die Risico Interventie Patiënten huisvest. Dit zijn patiënten die extreem beheers- en vluchtgevaarlijk zijn. Op de afdeling waar deze specifieke doelgroep wordt behandeld vinden de meeste incidenten plaats. 

In de Mesdag is geregeld sprake van grensoverschrijdend of intimiderend gedrag van patiënten. Voor een deel hoort dit bij de doelgroep en de problematiek. De afgelopen jaren zien we dat de problematiek van onze patiënten complexer wordt. Bij een aantal patiënten brengt dit meer agressief en onberekenbaar gedrag met zich mee. Dit betekent niet dat we dit gedrag goedkeuren, maar we houden er wel rekening mee dat het kan voorkomen.

naar overzicht

Krijgen slachtoffers informatie over de behandeling van tbs-gestelden?

Bij het landelijke Informatiepunt Detentieverloop kunnen slachtoffers zich melden wanneer ze bijvoorbeeld willen weten of een tbs-patiënt verlof heeft. Meer informatie hierover vindt u op de SlachtofferWijzer. FPC Dr. S. van Mesdag mag geen informatie aan derden verstrekken over de behandeling van zijn patiënten, dus ook niet aan slachtoffers. Informatie verstrekken aan slachtoffers mag alleen wanneer patiënten daar toestemming voor geven.

naar overzicht

Waarom zijn er zo weinig vrouwelijke tbs-patiënten?

Van alle tbs-patiënten is circa 6% vrouw. Dit heeft verschillende oorzaken:

• Met name persoonlijkheidsstoornissen uiten zich bij vrouwen op een andere manier dan bij mannen. Vrouwen zijn eerder geneigd hun problemen op zichzelf te richten in plaats van op een ander. Daardoor plegen ze minder snel een delict.
• De aard en zwaarte van het delict. Vrouwen plegen minder vaak seksueel agressieve delicten en zijn over het algemeen fysiek gezien minder in staat een geweldsdelict te plegen.
• Van vrouwen gaat minder dreiging uit dan van mannen. Rechters zijn daardoor eerder geneigd vrouwen de voorwaarde op te leggen dat ze zich moeten laten behandelen in een instelling voor geestelijke gezondheidszorg. Mannen wordt, ter beveiliging van de maatschappij, eerder tbs met verpleging opgelegd.

naar overzicht

Wat is de gemiddelde leeftijd van een tbs-patiënt?

De gemiddelde leeftijd van een tbs-patiënt is 44 jaar. 91% van de tbs-patiënten is tussen de 30 en de 60 jaar.

naar overzicht

Wat kost een tbs-behandeling per dag?

Per dag kost een tbs-behandeling in een forensisch psychiatrisch centrum gemiddeld
€ 465,-. 

naar overzicht

Hoe vaak wordt er recidive gepleegd?

Binnen vijf jaar na ontslag van de tbs-maatregel pleegt iets minder dan 30% van de ex-tbs-gestelden opnieuw een ernstig delict. Ruim 70% recidiveert niet.

Het Wetenschappelijk Onderzoek en Documentatiecentrum (WODC) meet periodiek de strafrechtelijke recidive onder ex-terbeschikkinggestelden: welk percentage tbs-gestelden wordt na beëindiging van de maatregel opnieuw vervolgd voor een ernstig delict? 
De laatste cijfers vindt u hier.

naar overzicht

Hoeveel verloven en onttrekkingen zijn er jaarlijks?

Per jaar zijn er in Nederland ongeveer 70.000 verloven van tbs-patiënten (alléén onbegeleid en begeleid). In 2019 waren er 26 onttrekkingen vanuit (on)begeleid verlof (niet op de afgesproken tijd terugkeren of niet op de afgesproken plaats zijn). Dit betekent dat er in 0,04% van deze verloven sprake was van een onttrekking.

Vanuit transmuraal en proefverlof was er 18 keer sprake van een onttrekking in 2018. Tijdens deze verlofvormen woont de patiënt buiten de muren van het fpc of de fpk. Bijvoorbeeld in een andere instelling of in een eigen woning. Bij transmuraal verlof houdt het fpc/de fpk toezicht; bij proefverlof ligt dit in handen van de reclassering. Omdat de patiënt vaak veel vrijheden heeft en een dagprogramma, wordt tijdens deze fase niet elke verlofbeweging apart geregistreerd. Wel moet de tbs-gestelde zich houden aan afspraken. Eén van die afspraken is dat de tbs-gestelde zich bevindt op de plek zoals vermeld in zijn dagprogramma. Is hij daar niet, dan telt dit als een onttrekking. In het overgrote deel van alle onttrekkingen ging het om kortdurende ongeoorloofde afwezigheid. 

In 2019 vond 1 ontvluchting plaats.

In 2019 waren er in de Mesdag ruim 15.500 (on)begeleide verloven. Het kwam zes keer voor dat een patiënt zich aan deze verlofvorm onttrok. Daarnaast kwam het vier keer voor dat een patiënt ongeoorloofd afwezig was, terwijl hij al buiten de beveiligde muren van de Mesdag woonde. Ook deze patiënten vragen hun verloven aan bij het behandelteam dat toeziet op de behandeling en de verloven controleert.

Een tbs-behandeling is gericht op terugkeer naar de maatschappij. Zonder verlof is het niet mogelijk om een patiënt voor te bereiden op terugkeer. Het spreekt voor zich dat het verlof met veel zorgvuldigheid en veiligheidsmaatregelen gepaard gaat.

naar overzicht

Hoeveel tbs-patiënten zijn er in Nederland?

Er zijn ruim 1.400 tbs-patiënten in Nederland. De verwachting is dat dit de komende jaren zal toenemen.

naar overzicht

Hoeveel tbs-klinieken (fpc's/fpk's) zijn er in Nederland?

In Nederland zijn twaalf fpc's/fpk's waar tbs-patiënten worden opgenomen. Op de Landkaart Forensische Zorg DJI vindt u behalve deze fpc's ook de gegevens van de overige instellingen in de forensische zorg.

naar overzicht