Leidende principes
De behandeling is gebaseerd op een aantal leidende principes.
- Delictanalyse is het vertrekpunt van de behandeling
Samen met de patiënt onderzoeken we hoe het zover is gekomen dat hij het delict heeft gepleegd. Daarbij word gekeken naar de levensgeschiedenis, de problematiek en het delictscenario. De delictanalyse moet de patiënt ervan bewust maken dat híj verantwoordelijk is voor het gepleegde delict en voor de schadelijke gevolgen van het delict voor het slachtoffer.
Samen met de patiënt gaan we na welke factoren bij het plegen van het delict een rol speelden. De patiënt moet zodoende inzicht krijgen in de situatie waarin het delict werd gepleegd en in de rol die hij daar zelf in speelde. Door hem alternatieven voor zijn gedrag te leren en/of door hem te leren hoe hij een dergelijke situatie kan voorkomen wordt de kans op herhaling (recidive) verminderd. Daarbij wordt steeds gekeken naar wat werkt voor de individuele, unieke patiënt. - Veilig terugkeren naar de samenleving is het doel
Doel van de behandeling is dat de bewegingsvrijheid en de zelfredzaamheid van de patiënt zo groot mogelijk worden. ‘Zo groot mogelijk’ omdat de mate waarin dit bereikt wordt, sterk afhankelijk is van de beperkingen die worden veroorzaakt door de stoornis van de patiënt. De mate van bewegingsvrijheid die de patiënt krijgt hangt vanzelfsprekend sterk af van het gedrag van de patiënt en de daarmee samen-hangende risico’s voor de samenleving.
Het uiteindelijke doel is dat de patiënt terugkeert naar de samenleving, zelfstandig of met begeleiding. Dat kan alleen wanneer de kans op recidive heel erg klein is geworden. Tijdens de resocialisatiefase is er dan ook veel aandacht voor risicomanagement. - De behandeling is gebaseerd op de what-works-principles
De behandeling baseren we op de what-works-principles. We kijken steeds naar wat werkt voor de individuele, unieke patiënt. - Verantwoordelijkheid en autonomie vergroten is het streven
Tijdens de behandeling staat het streven centraal om de patiënt actief verantwoordelijkheid te laten nemen voor zijn behandeling en voor zijn daden en de betekenis daarvan voor het slachtoffer. Daarnaast is het herstel van de autonomie van de patiënt een belangrijk uitgangspunt. Dit doen we door de patiënt tijdens de behandeling te ondersteunen bij het ontwikkelen van vaardigheden die hij nodig heeft om zijn verdere leven zo zelfstandig mogelijk vorm te geven. - Behandelinterventies zijn gericht op factoren die het recidiverisico verkleinen
We geven de behandeling vorm aan de hand van het Risk-Need-Responsivity (RNR) model. Dit betekent dat de interventies gericht zijn op factoren die het recidiverisico verkleinen en het welzijn vergroten. Daarnaast zorgen we ervoor dat deze interventies aansluiten bij de mogelijkheden van de patiënt.
Delictscenario
Onderdeel van de delictanalyse is het delictscenario. Dit is een feitelijk verslag van de gebeurtenissen tijdens het plegen van het delict. Maar ook van het gedrag, de gedachten en gevoelens van de patiënt voor, tijdens en na het plegen van het delict.
We gaan ervan uit dat het delictscenario ontstaat door de interactie tussen twee factoren:
- De persoon
De persoon brengen we in kaart door zijn persoonlijkheid, psychiatrische stoornis, (het gebrek aan) vaardigheden en middelengebruik te beschrijven. - De context
Onder de context verstaan we de situatie waarin de persoon zich bevond in de periode voorafgaand en ten tijde van het plegen van het delict. We onderzoeken of de patiënt een huis, werk en een relatie had, met wie hij omgaat/omging (sociale netwerk), welke culturele factoren eventueel een rol hebben gespeeld, wat zijn opleidingsniveau is, et cetera.
Door al deze aspecten te beschrijven krijgen we een goed beeld van de patiënt en de factoren die tot delictgevaar van de patiënt kunnen leiden. Het laat zien door welke omstandigheden en/of individuele kenmerken de patiënt in de problemen komt. Het maakt duidelijk wat er moet veranderen om beter en veiliger te kunnen gaan functioneren in de samenleving.
Het resultaat van de delictanalyse, de problematiek en de vraagstelling zijn het vertrekpunt voor de behandeling, de zorg en de beveiliging.